W dawnych tekstach można spotkać się z takim czasem: on zrobił był, poszedl był itp. Jak to wyglądało w innych osobach? Np. w pierwszej l.poj. bedzie ja zrobił byłem, zrobiłem był czy jeszcze jakoś inaczej? Jak się taki czas nazywa?
Serdecznie pozdrawiam,
Jerzy Buczek

Nagminnie spotykam się z wypowiedziami typu: „X nie strzelił karnego. Powinien strzelić mocniej”, „Y zmokła, powinna wziąć parasol”. Czy są one poprawne, czy też jedyną dopuszczalną formą jest powinna była, powinien był?
Jeszcze rzadziej czas zaprzeszły pojawia się, gdy mówimy o dwóch następujących po sobie zdarzeniach. Które z wypowiedzi są zatem poprawne:
a) „Samochód ją potrącił, bo nie zauważyła czerwonego światła”;
b) „Samochód ją potrącił, bo nie zauważyła była czerwonego światła”.
K.S.

Pytanie jest czysto teoretyczne, ale jakoś mnie to zainteresowało. Czy istniała forma czasu zaprzeszłego czasownika „być”? „Byłem był”? Czy jeśli zachodziła potrzeba użycia go, cofało się do czasu przeszłego po prostu?

Z pozdrowieniami

Dariusz

Dzień dobry!

W gronie znajomych dyskutowaliśmy ostatnio temat odmiany czasownika potrafić, a konkretnie jego formy w czasie przyszłym, który z kolei był już przedmiotem pytania w Poradni: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/potrafie;11101.html. Skąd się bierze to, że forma złożona czasu przyszłego będę potrafił budzi wątpliwości autorów słownika poprawnej polszczyzny, jeśli dopuszczamy aspekt niedokonany czasownika potrafić?

Jest to szczególnie interesujące w kontekście przywołanego przez Państwa, dawniej używanego czasownika potrafiać. Skoro zmienił on pisownię i upodobnił się w ten sposób do potrafić, de facto nadając temu drugiemu aspekt niedokonany, to czemu zmiana pisowni nie miałaby mieć miejsca w przypadku złożonej formy czasu przyszłego: będę potrafiał przekształciłoby się wtedy w będę potrafił.

Taki sposób przedstawienia zagadnienia możliwy jest być może tylko w przypadku filologicznego dyletanctwa, do którego się przyznaję, niemniej opis ten wydaje mi się bardziej adekwatny niż stwierdzenie, że jeden czasownik zanikł, a drugi niezależnie nabył nowy aspekt. Powszechność użycia czasownika potrafić w aspekcie niedokonanym świadczy o tym, że potrafiać nie powinno było zaniknąć bez przeniesienia swojego znaczenia na nową formę, naturalne wobec tego wydaje się, by przeniosło i wzorzec odmiany, chyba że traktujemy potrafić jako swego rodzaju skamielinę językową, świadczącą o jego historii, ale niepodlegającą już żadnym adaptacjom w kwestii uzusu językowego.

A może problemem jest niezgodność pomiędzy tym, co sugeruje znaczenie czasownika w jego aspekcie niedokonanym, a tym, na co wskazuje jego morfologia?

Pozdrawiam
Karol Cwalina

Proszę o szersze opisanie pod kątem etymologicznym znaczenia wyrażenia być winnym czegoś.

Dziękuję.

Szanowna Poradnio,
czemu nie tylko „są trzej autorzy”, ale też „jest trzech autorów”?
Z najlepszymi życzeniami
Kacper

Witam,
proszę o odpowiedź, czy forma został odpowiedzialny jest poprawna. Czytając życiorysy, natknęłam się właśnie na takie sformułowanie, ale brzmi ono bardzo nienaturalnie. Ja bym napisała był odpowiedzialny. Być może jest to jakaś reguła, ale proszę o rozwianie wątpliwości. Na pewno można stosować połączenie zostać/być za coś odpowiedzialnym, ale w czasie przeszłym użyłabym wyłącznie był. Czy może obie formy są dopuszczalne?
Pozdrawiam
mk

Czy poprawne jest określenie oferował będzie?

Dzień dobry!
Mam pytanie odnośnie trybu przypuszczającego: czy można w nim określić czas? Drugie pytanie również dotyczy czasów: czy tryb rozkazujący występuje tylko w czasie teraźniejszym („Piszcie!”)? Czy może też być w czasie przyszłym prostym („Napiszcie!”).
Dziękuję i pozdrawiam

Czas zaprzeszły w języku polskim jest już właściwie prawie nie używany, jego użycie może brzmieć dziwnie. Czy można go już uznać za formę historyczną, czy też użycie go nadal jest zgodne z normą języka polskiego? Czy można powiedzieć byłbym zjadł, czy raczej jedynie zjadłbym?